Desničarska populistička njemačka partija Alternativa za Njemačku (AfD) popularnija je nego ikada ranije, ocjenjuje “Deutsche Welle”.
Nakon što je ova stranka u gradu Pirne u saveznoj njemačkoj državi Saksoniji prvi put pobijedila na izborima za gradonačelnika.
Prema istraživanjima za pokrajinske izbore 2024. godine u tri savezne njemačke države Brandenburgu, Saskoj i Tiringiji, AfD svuda vodi u anketama sa 30 odsto podrške i više, ali kako navodi DW, još nema šanse za učešće u vlasti jer sa njom niko ne želi u koaliciju.
“To je značajna razlika u odnosu na druge zemlje u Evropi, gdje su desnopopulističke i desnoekstremističke stranke već dugo na vlasti. Ovo je slučaj u Italiji, Mađarskoj, Finskoj i Švedskoj. To je trend, čiji je kraj teško predvidjeti”, piše DW.
Ocjenjuje i da će ime 53-ogodišnjeg stolara Tima Lohnera ući u istoriju AfD-a nakon što je kao nestranački kandidat, kojeg je predložio AfD, pobijedio na izborima za gradonačelnika Pirna, što ovaj grad sa 39.000 stanovnika, na granici sa Češkom, čini prvim sa desničarskim populističkim gradonačelnikom.
“AfD već dugo plovi na talasu uspjeha. U oktobru je ostvario dvocifren rezultat na izborima u Bavarskoj (14,6 odsto) i Hesenu (18,4 odsto). Već je pobijedio na okružnim izborima u Zonebergu u državi Tiringija u junu, takođe po prvi put”, navodi DW.
Kako dodaje, njemačke bezbjednosne službe sve više prate i posmatraju AfD “zbog ekstremističkih tendencija”.
Njemačka Kancelarija za zaštitu ustavnog poretka u decembru je regionalno udruženje Saksonije klasifikovala kao “dokazano desničarsko-ekstremističko”, a isto se dogodilo i u Saksonija-Anhaltu u novembru i u Tiringiji 2021. godine.
U još pet saveznih država AfD se posmatra zbog sumnje da je desničarsko-ekstremistička stranka.
Istovremeno, njemački mediji pokušavaju da pronađu pravi način odnošenja prema AfD-u.
Nakon što je naslovnu stranu posvetio liderki stranke i poslaničkog kluba AfD-a u Bundestagu Alis Vajdel, časopis “Stern” kritikovali su da je Vajdel time “nepotrebno ponuđena” platforma za iznošenje ideja i stavova AfD-a.
Tokom debate sa počasnim predsjednikom AfD-a Aleksanderom Gaulandom (82), bivši njemački ministar unutrašnjih poslova i član Liberalne stranke Gerhart Baum rekao je da je AfD “parlamentarna ruka pokreta, koja seže pravo do srednje klase” koja se, prema navodima stručnjaka, sve više radikalizuje.
“Izloženi smo talasu desničarskog ekstremizma”, ocijenio je 91-ogodišnji Baum i optužio AfD za “nacionalistički način razmišljanja, koji isključuje ljude drugog porijekla i drugih religija”, čime vrijeđa ljudsko dostojanstvo, prenosi Euronews.
S druge strane, Gauland je branio AfD od optužbi da je antidemokratski i naveo da se ta stranka zalaže za demokratiju sa više referenduma.
“Mi ne predstavljamo nacionalistički ideal, ali predstavljamo kulturnu zajednicu. Da, mi smo protiv masovnog useljavanja ljudi, koji dolaze iz kulture koja nam je potpuno strana”, rekao je Gauland i optužio Kancelariju za zaštitu ustava da pokušava da delegitimizuje AfD.
Njemački “Spiegel” u novembru je postavio pitanje da li treba zabraniti AfD, a stručnjaci su iznijeli različite procjene. Njemački institut za ljudska prava, kojeg financira Bundestag, smatra da su šanse za zabranu dobre jer, kako tvrdi, AfD konsekventno zanemaruje osnovna ljudska prava.
S druge strane pravnica Sofi Šenberger sa Univerziteta u Diseldorfu rekla je da, ako bi zahtjev za zabranom AfD-a u Njemačkoj bio uspješan, ova stranka bi mogla da se obrati Evropskom sudu za ljudska prava u Strazburgu.
Za istoričara Hajnriha Avgusta Vinklera, nema sumnje da je demokratija pod pritiskom – i to ne samo u Njemačkoj. On je za “Tagesspiegel” rekao da i dalje računa da će se “liberalne snage zapadne demokratije pokazati jačim od protivnika tekovina prosvetiteljstva”, ali je, kako je naveo, mnogo skeptičniji nego što je bio prije 30 godina.
“Ono što zabrinjava je činjenica da nacionalne, populističke stranke danas crpe snagu iz svih političkih tabora”, upozorio je on.
FACEBOOK @SFERAMEDIJA
